Οι λέξεις βιταμίνες και ιχνοστοιχεία ακούγονται παντού γύρω μας. Ιδιαίτερα τον Χειμώνα, μεγάλη μερίδα του πληθυσμού ανησυχεί για την κάλυψη των αναγκών της στα στοιχεία αυτά εν όψει κρύου και προσπαθεί να ενισχύσει την πρόσληψή τους είτε μέσω της τροφής είτε μέσω συμπληρωμάτων διατροφής. Η αλήθεια είναι πως τόσο οι βιταμίνες όσο και τα ιχνοστοιχεία είναι πολύ σημαντικά για την ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία του οργανισμού μας σε όλα τα επίπεδα και είναι απαραίτητο να προσλαμβάνονται από την τροφή, καθώς το σώμα μας δε μπορεί να τα συνθέσει σε επαρκείς ποσότητες. Αξίζει να σημειωθεί οτι μια πλήρης και ισορροπημένη διατροφή, με βασικό χαρακτηριστικό την ποικιλία, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία και δεν είναι απαραίτητη η λήψη συμπληρωμάτων. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν υποκαθιστούν την ισορροπημένη διατροφή και είναι απαραίτητα, αποκλειστικά, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. προβλήματα υγείας, αθλητές, εγκυμονούσες).

Από την τροφή μας λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά τα οποία χρειαζόμαστε για να ζήσουμε, είναι για το σώμα μας ακριβώς οτι είναι το καύσιμο για το αυτοκίνητό μας. Τα θρεπτικά συστατικά χωρίζονται σε δυο κύριες κατηγορίες:

· Τα μακροθρεπτικά συστατικά στα οποία ανήκουν οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και τα λιπαρά, τα οποία αποδίδουν θερμίδες

· Υδατάνθρακες: αποτελούν τη βασική πηγή ενέργειας του οργανισμού, παίζουν σημαντικό ρόλο στη δομή και λετουργία των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων. Αποδίδουν 4kcal/γρ και βρίσκονται κυρίως στα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, πατάτες, όσπρια.

· Πρωτεΐνες: αποτελούν δομικό συστατικό των κυττάρων, επιδιορθώνουν ιστούς, συμμετέχουν στο μεταβολισμό κ.ά. Αποδίδουν 4kcal/γρ και βρίσκονται κυρίως στο κρέας, στα πουλερικά, στα ψάρια, στα γαλακτοκομικά, στα αυγά, στα όσπρια και στα θαλασσινά.

· Λιπαρά: αποτελούν συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών και των ορμονών, συμβάλλουν στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών κ.ά. Αποδίδουν 9kcal/γρ και βρίσκονται κυρίως στο ελαιόλαδο, στους ξηρούς καρπούς, στο αβοκάντο, στις ελιές ή ως φυσικό συστατικών των τροφίμων που έχουν κατά κύριο λόγω πρωτεΐνες, όπως το κρέας, το αυγό, τα ψάρια κ.ά.

· Τα μικροθρεπτικά συστατικά, στα οποία ανήκουν οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία, τα οποία δεν αποδίδουν θερμίδες.

Οι βιταμίνες χωρίζονται σε υδατοδιαλυτές (Παντοθενικό οξύ, Β12, Β6, Νιασίνη, Βιταμίνη C κ.ά.) και λιποδιαλυτές (D, E, K, A). Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες δεν αποθηκεύονται στο σώμα, απεκκρίνονται από τα ούρα όταν είναι σε περίσσεια και είναι απαραίτητη η καθημερινή τους πρόσληψη. Από την άλλη, οι λιποδιαλυτές βιταμίνες διαλύονται στα λίπη, τα οποία είναι απαραίτητα για την απορρόφησή τους. Επιπλέον, οι λιποδιαλυτές βιταμίνες έχουν την ικανότητα να αποθηκεύονται στο σώμα και σε μεγάλες δόσεις να γίνονται τοξικές. Οι βιταμίνες εκτελούν διάφορες εργασίες στο σώμα μας, όπως:

· Συμμετοχή στην παραγωγή ορμονών

· Δράση κατά των ελευθέρων ριζών, οι οποίες είναι επιβαρυντικές για την υγεία μας

· Βελτιστοποίηση της λειτουργίας συγκεκριμένων συστημάτων όπως είναι το ανοσοποιητικό σύστημα ή το αναπαραγωγικό σύστημα

· Απορρόφηση και μεταβολισμός ιχνοστοιχείων όπως το ασβέστιο

· Συμβολή στις διαδικασίες πήξης του αίματος

· Συμμετοχή στον μεταβολισμό των μακροθρεπτικών συστατικών όπως των υδατανθράκων και των λιπαρών οξέων

· Συμμετοχή στη σύνθεση των ερυθρών αιμοσφαιρίων, του DNA, του κολλαγόνου κ.ά

Ενδεικτικά, ακολουθεί πίνακας με τις κυριότερες διατροφικές πηγές των βιταμινών:

Βρίσκονται σε μικρές ποσότητες στο ανθρώπινο σώμα, ωστόστο διεξάγουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία του. Τα βασικότερα είναι το ασβέστιο, ο σίδηρος, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος, το ιώδιο και το σελήνιο και λαμβάνονται μέσω της τροφής. Μερικές από τις δράσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό είναι οι εξής:

· Απορρόφηση και λειτουργικότητα βιταμινών

· Σχηματισμός ορμονών

· Καταπολέμηση ελευθέρων ριζών

· Λειτουργία οστών, δέρματος, δοντιών κ.ά.

· Συστατικά ενζύμων, τα οποία καταλύουν χημικές αντιδράσεις

· Ομοιόσταστη υγρών εντός και εκτός του κυττάρου

Ακολουθεί πίνακας με τις κυριότερες διατροφικές πηγές των ιχνοστοιχείων: